Het nieuwe luchthavenstation Stuttgart 21

Stuttgart 21 is een van de grootste en meest complexe infrastructuurprojecten in Europa. Veel mensen weten alleen dat het historische eindstation in het centrum van Stuttgart vervangen wordt door een futuristisch ogend doorgangsstation. De bouwwerkzaamheden gaan echter veel verder: door de sporen ondergronds aan te leggen, komt er ruimte vrij voor stedelijke ontwikkeling. Daarnaast zullen er nog drie treinstations en tunnels worden gebouwd met een totale lengte van ongeveer 57 km. Hieronder valt ook de luchthaventunnel met twee buizen van 2,2 km. 

Luchthavenstation

De geboorde luchthaventunnel heeft een maximale diepte van 30 m. De aanleg van de tunnel was een uitdaging omdat deze onder de snelweg A8 en onder verschillende beurshallen doorloopt. Het nieuwe station voor langeafstands- en regionale treinen ligt aan de Messepiazza, vlakbij de luchthaventerminals en de metro- en lightrailstations. Het is een belangrijk onderdeel van Stuttgart 21, omdat het de luchthaven en de handelsbeurs verbindt met het langeafstands-, regionale en busvervoer. Hierdoor wordt de bereikbaarheid van andere steden sterk verbeterd. Momenteel zijn reizigers aangewezen op het centraal station in het stadscentrum om vanaf daar hun reis voort te zetten, wat maakt dat ze zo’n 30 minuten langer onderweg zijn.

Eén systeem, verschillende oplossingen

Om ervoor te zorgen dat de tunnel en het station ook aan toekomstige eisen voldoen, zijn beide uitgerust met adequate veiligheidstechniek. In het luchthavenstation bevindt zich in elke buis boven de twee circa 430 meter lange perrons een rookafvoerkanaal. Tijdens de bouw hiervan vertrouwden de medewerkers van ARGE op verschillende systemen van NOE-Schaltechnik, waaronder NOEtec en NOEaluL. NOEtec is een flexibel montagesysteem dat werd ontwikkeld voor de civiele en hoogbouw. Het bestaat uit een klein aantal componenten, waarmee oplossingen op maat kunnen worden gemaakt. De medewerkers van NOE maakten hiervan gebruik door vier werkwagens en twee vloerbekistingswagens in te zetten, de afzonderlijke onderdelen in de buizen te brengen en deze ter plaatse te monteren.

De vloerbekistingswagens hebben een oppervlak van 5,0 x 16 m en worden gebruikt om de onderkant van het rookafvoerkanaal te maken. De werkwagens zijn 4,5 x 16 meter groot en stellen de bouwvakkers in staat om de bijbehorende werkzaamheden uit te voeren, zoals het storten van het beton.

Links op de foto: het rookafvoerkanaal met openingen waardoor lucht/rook naar binnen kan worden gezogen.

NOE-systemen vergemakkelijken het werk

Alle zes de wagens zijn zo ontworpen dat bouwvoertuigen er onderdoor kunnen rijden terwijl er op de perrons wordt gewerkt. Ze staan op rails waarover ze van de ene stortsectie naar de andere worden verplaatst. De twee vloerbekistingswagens van 25 ton zijn hiervoor voorzien van een elektrische aandrijving. De lichtere werkwagens worden met een bouwvoertuig verplaatst. De bekistingstafels van de vloerbekistingswagens rusten op hydraulische stempels die tot 50 cm kunnen worden neergelaten om de bekisting na het uitharden van het beton te lossen. Zodra de tussenvloeren zijn geplaatst, worden de rookkanalen aan de zijkant afgesloten met behulp van de NOEaluL-bekisting. Deze is zoals de naam al doet vermoeden van aluminium gemaakt en is met een paneelgewicht van minder dan 20 kg/m² extreem licht. Hierdoor kan de bekisting probleemloos met de hand worden verplaatst. Bovendien heeft NOEaluL het voordeel dat het dankzij een hoogte van slechts 10 cm ruimtebesparend kan worden getransporteerd, terwijl het toch bestand is tegen een betondruk tot 60 kN/m². 

De wagens zijn zo ontworpen dat bouwvoertuigen er onderdoor kunnen rijden.

Centrale toegang

De hoofdtoegang van de twee perrons verloopt via een bovengronds ontvangstgebouw en een schacht met een diameter van circa 20 meter die zich centraal tussen de twee tunnelbuizen bevindt. De binnenste snijvlakken van de twee tunnelbuizen en de schacht zijn gebetonneerd met speciale bekisting die NOE voor dit project heeft ontworpen en gebouwd. Voor de buitenste snijvlakken maakten de medewerkers van ARGE gebruik van het bekistingssysteem NOEtop R 275. Dit werd ontwikkeld voor ronde, verticale onderdelen met een radius vanaf 2,75 m. NOE levert de bekisting met de vereiste radius, zodat deze meteen kan worden ingezet. Andere radiussen kunnen snel en traploos worden ingesteld. Met de NOEtop R 275 oplengklemmen kan de ronde bekisting eenvoudig op de gewenste hoogte worden gebracht. Deze bekisting wordt standaard geleverd met NOEform bekistingsplaten. Hiermee kunnen homogene betonoppervlakken zonder poriën en luchtbellen worden gecreëerd. Om ervoor te zorgen dat het betonoppervlak aansluit op de eerder gebouwde schacht, verdubbelde NOE het bekistingpaneel voor het stationsproject. 

Zodra Stuttgart 21 operationeel is, zal het treinstation een meer dan welkome aanvulling op het vervoersnetwerk in de regio en Baden-Württemberg vormen en de bereikbaarheid van de luchthaven en de handelsbeurs aanzienlijk verbeteren.