Nieuwe ruimte voor de muze
Twee scholen in de Belgische gemeente Heist-op-den-Berg maakten tot nu toe gebruik van dezelfde lesruimtes. Deze voldeden echter niet meer aan de eisen van een modern opleidingscentrum en waren vanwege het gestegen leerlingenaantal inmiddels veel te klein geworden. Reden genoeg om de oude lokalen te renoveren en uit te breiden met nieuwbouw. Kenmerkend voor de gevel is het geprofileerd zichtbeton.
Heist-op-den-Berg is een Belgische gemeente in de regio Vlaanderen. In de stad zijn de Academie Muziek-Woord-Dans en de Gemeentelijke Academie voor Beeldende en Toegepaste Kunsten gevestigd. De twee academies worden door meer dan 2.500 leerlingen bezocht en het leerlingenaantal stijgt nog steeds. Zij krijgen les van meer dan 85 docenten. De lokalen waar de lessen werden gegeven stammen nog uit de jaren 1978-1980 en zijn sindsdien slechts een keer opgeknapt. Als gevolg daarvan voldeden de lokalen niet meer aan de eisen van een moderne academie. Bovendien nam het aantal lesuren van de twee opleidingscentra alleen maar toe, wat tot ruimtegebrek leidde en het lesgeven bemoeilijkte. Uit onderzoek bleek dat er behoefte was aan een extra bruto vloeroppervlakte van 2.200 m². Op basis hiervan werd besloten om de bestaande gebouwen deels te renoveren en bijvoorbeeld de sanitaire voorzieningen en de brandveiligheid te verbeteren. Daarop werd een ontwerpwedstrijd uitgeschreven, die gewonnen werd door Cuypers & Q-architecten.
De nieuwbouw
Het architectenbureau leverde het ontwerp voor een echte kunstcampus. De twee bestaande gebouwen werden verbonden door een nieuw gebouw. Hierdoor ontstond een publiek toegankelijke binnenplaats. Deze groene ruimte kan worden gebruikt voor openluchtvoorstellingen waardoor het niet alleen voor de leerlingen, maar voor de hele gemeenschap een verrijking is. Door het heuvelachtige terrein bestaat het nieuwe gebouw aan de straatkant uit vijf verdiepingen, waarvan twee ondergronds. Het deel aan de binnenplaats bestaat uit twee bovengrondse en één ondergrondse verdieping. In het gebouw zijn verschillende leslokalen, studio’s en een compleet uitgerust auditorium ondergebracht. Een hal, die als ontvangst-, wacht- en tentoonstellingsruimte dienstdoet, vormt het hart van de uitbreiding. Wie de nieuwbouw bezoekt, ziet als eerste de grote ramen en de antracietgrijze betonplaten van de gevel. Het oppervlak van de betonplaten werd gerealiseerd met behulp van NOEplast structuurmatten.
De techniek
Voor dit bijzondere ontwerp werden de matten van polyurethaan in de bekisting bevestigd, waar nodig met losmiddel behandeld en vervolgens gevuld met beton. Zodra het beton was uitgehard, werd het uit de vorm gehaald, waarna het gewenste reliëf zichtbaar werd. Deze ontwerptechniek kan zowel worden toegepast bij in-situ beton als bij prefab-elementen. Het is hierbij wel belangrijk dat de bekistingsmatten niet kunnen verschuiven. Er zijn verschillende manieren om dit te voorkomen. De mat kan bijvoorbeeld rechtstreeks op de bekisting worden gelijmd. Deze is daarna niet meer te gebruiken op gladde elementen. Een andere mogelijkheid is om de structuurmat met behulp van lijm op een draagplaat te fixeren, die vervolgens tegen de bekisting wordt geschroefd. Dit heeft het voordeel dat de draagplaat weer van de bekisting kan worden verwijderd. NOE is de enige producent die de mat op deze manier gebruiksklaar kan leveren.
De structuur
De ontwerpers kozen een structuur van rietmatten voor de gevel van het nieuwe academiegebouw. Als experiment probeerden ze eerst zelf met dit materiaal een afdruk in het beton te maken. Dit mislukte echter, omdat er telkens stukjes riet in het beton achterbleven. Op zoek naar een alternatief stuitten ze op de structuurmat Camargue van NOE. Deze creëert een natuurgetrouwe afdruk van riet, waarbij het riet met behulp van draad tot matten is gebonden. De afmetingen van deze mat zijn 4,3 x 2,5 m (HxB) met een structuurdiepte van 16 mm. Net als bij alle matten van NOE is de achterzijde voorzien van een kunststof rugweefsel dat vervorming voorkomt en de mat bijzonder stevig maakt. Hierdoor kan de NOEplast tot wel 100 keer of vaker worden gebruikt, wat een kostenbesparing oplevert en bijdraagt aan een beter milieu. Voor de nieuwbouw van de academie werd 1.400 m² aan gevelplaten met behulp van structuurmatten type Camargue vervaardigt.
