Alle aandacht voor een bijzonder gebouw
Met meer dan 70 teams en 1.400 spelers is ZSC/GCK Lions naar eigen zeggen een van de grootste ijshockeyorganisaties in Europa. Nu heeft ze haar eigen arena in Zürich-Altstetten. Deze bestaat uit twee ijsbanen, een parkeergarage met meerdere verdiepingen en een openbaar terras op het dak. De hoofdarena is ontworpen voor ongeveer 12.000 fans. Degenen die bij de bouw betrokken waren, noemen het graag een ‘heksenketel’, wat zowel verwijst naar de verwachte sfeer als naar de hoogte van het gebouw met zijn steil hellende zitplaatsen. Een andere ijsbaan wordt gebruikt als trainingsbaan door de junioren en de lagere competities en biedt plaats aan maximaal 300 bezoekers. Terrassen en binnenplaatsen maken het toeschouwersgebied compleet. Ze zijn bedoeld om ijssportliefhebbers de mogelijkheid te bieden om voor en na de wedstrijd - en vooral tijdens de pauzes - te discussiëren en te juichen. ARGE ZSC ARENA (Marti AG Zürich, Barizzi AG Bertschikon) kreeg de opdracht voor de bouw van het complex.
Een gordijn van beton
Zij zijn verantwoordelijk voor de bouw van de complexe sier-betonnen gevels. Deze vormen het hoogtepunt van het gebouwencomplex. Golven kenmerken de lange zijden van het gebouw terwijl de noord- en zuidgevels doen denken aan een gordijn. Met een doorsnede van ongeveer 2 meter omlijst het gordijn de glazen patrijspoorten, wat het gebouw een feestelijke uitstraling geeft. Het beton voor de gevel is ter plekke gestort en bestaat niet - zoals men zou verwachten bij een dergelijk complex ontwerp - uit een dragende constructie met aanvullende prefab elementen. Perfect uitgevoerd levert dit namelijk geen zichtbare voegen op, maar het vergt ook de uiterste zorgvuldigheid en technische vaardigheid van de timmerlieden - er is namelijk geen tweede poging mogelijk. Hier hebben de betonnen gevels hun oppervlaktestructuur verkregen door NOEplast structuurmatten.
Op de bouwplaats
De eisen voor de zichtbetongevels van de ijssportarena zijn zeer hoog en alle betrokkenen hechten veel belang aan een perfect resultaat. De meer dan 200 stadia waarin het beton wordt gestort moeten zo gelijkmatig mogelijk worden uitgevoerd, zonder zichtbare overgangen tussen de verschillende fasen en de bekistingen. Daarom streven de projectleiders ernaar om zo groot mogelijke oppervlakken in een keer te vervaardigen. De grootste geveloppervlakken zijn 21,70 x 11,59 meter. Hiervoor worden meer dan 50 structuurmatten met een gewicht van 590 kg gebruikt. De structuurmatten hadden verschillende vormen en maten (1,76 x 3,42 meter). Om zichtbare bekistingsovergangen zoveel mogelijk te vermijden, worden eventuele bekistingsvoegen opgevuld met prefab bekistingsliners in breedtes van 5 tot 7 mm en afgedicht met NOEplast vulmateriaal.
Voor het betonneren moet er losmiddel op de bekisting en/of de matten worden aangebracht om de bekisting te kunnen verwijderen. Bouwbedrijf ARGE testte vooraf losmiddelen van verschillende fabrikanten. Ze ontdekten dat NOEplast bekistingswas de beste resultaten opleverde en kozen voor dit product. ‘Bij het ontkisten is een goede timing erg belangrijk’, zegt Marcel Lappert, projectmanager bij ARGE ZSC Arena. ‘Zodra het beton grotendeels is uitgehard, ontstaat er namelijk onderdruk. We zijn dit tegengegaan door de bekisting al na een dag los te maken. Om het beton los te maken van de mal gebruiken we speciale kussens die ertussen worden bevestigd en langzaam worden gevuld met lucht.’ Een groot voordeel van NOEplast structuurmatten is dat ze tot 100 keer gebruikt kunnen worden. Zo ook bij dit project van ZSC Lions. Vanwege de specifieke gevelvorm zullen sommige matten naar verwachting tot 30 keer worden gebruikt.
Eenmalig project
Meer dan 200 structuurmatten in 45 verschillende door NOE geproduceerde modellen werden met ongeveer 40 vrachtwagentransporten op de bouwplaats in Zürich afgeleverd. Dit is de grootste individuele order voor structuurmatten die NOE ooit heeft ontvangen en uitgevoerd. Zelfs voor bouwbedrijf ARGE, de aannemer, is het een compleet nieuwe ervaring. Marcel Lappert zegt: ‘Om ons op deze opdracht voor te bereiden, hebben we gekeken naar vergelijkbare projecten. We wilden van tevoren weten welke moeilijkheden we zouden kunnen tegenkomen en hoe we die zouden kunnen oplossen. Maar we konden nergens ter wereld een vergelijkbaar project vinden. Ik ben er daarom ontzettend trots op dat we zo'n goede vooruitgang boeken met het werk en dat iedereen op de bouwplaats zich zo betrokken inzet om de vereiste hoge kwaliteit te bereiken’. De Swiss Life Arena is nu geopend en is een belangrijke trekpleister voor sportfans en liefhebbers van evenementen en architectuur.
“Om ons voor te bereiden op deze taak, hebben we gezocht naar vergelijkbare projecten. We wilden van tevoren weten welke moeilijkheden we zouden kunnen tegenkomen en hoe we die zouden kunnen oplossen. Maar we konden nergens ter wereld een vergelijkbaar project vinden. Daarom ben ik er bijzonder trots op dat het werk zo goed vordert en dat iedereen op de bouwplaats zich zo betrokken inzet om de vereiste hoge kwaliteit te bereiken.” Projectmanager Marcel Lappert